Vertrouwen in financieel adviseurs, heb jij dat?
Zeg eens eerlijk, heb jij vertrouwen in financieel adviseurs? Ja? Gefeliciteerd, want je behoort tot de gelukkige minderheid. Nee? Dan ben je beslist niet de enige. In dit blog lees je waarom ‘adviseurs’ die producten verkopen het vertrouwen moeilijk terugwinnen en hoe we als financieel adviseurs je kunnen helpen een financieel ontspannen leven te leiden.
Vertrouwen in financieel adviseurs is beperkt
De Vereniging Eigen Huis deed een paar jaar geleden onderzoek naar vertrouwen en kopte: Huiseigenaren vinden veel adviseurs niet te vertrouwen. Ook wordt jaarlijks onderzoek gedaan naar het vertrouwen in banken en verzekeraars. Uit dit onderzoek blijkt het vertrouwen in 2018 uit te komen op 43%. Mijn conclusie: werk aan de winkel!
De waarheid wordt niet (altijd) verteld
Het vertrouwen in financieel adviseurs is jaren geleden beschaamd en nog lang niet hersteld. Veel mensen hebben het gevoel dat ze niet (de hele) waarheid wordt verteld als het gaat om geld gerelateerde vraagstukken. Dat is niet alleen zo in de financiële dienstverlening, waar berichten over bijvoorbeeld woekerpolissen, rentederivaten en te hoge boeterentes bij hypotheken nog steeds regelmatig in de media verschijnen.
Zo maakte het bekende tv programma Radar in januari 2020 een uitzending over de uitspraken van het klachteninstituut KifiD. Ze stelden zich terecht voor de vraag: is het KIFiD er voor de consument of de bank?
De sjoemelsoftware bij auto’s staat je vast ook nog vers in het geheugen en de onthullingen in de Panama-papers en de Paradise-papers, waarbij de schijn wordt gewekt dat er mensen in onze samenleving zijn die zich onttrekken aan de solidariteit, draagt ook bepaald niet bij aan ons vertrouwen in het algemeen.
Twee elementen van vertrouwen
In essentie zijn er twee elementen die noodzakelijk zijn om vertrouwenswaardig te zijn. Het eerste is het karakter: zet je als financieel adviseur altijd mijn belangen als klant voor jouw eigen belangen? Vertel je als financieel adviseur altijd de waarheid: wat ik moet horen en misschien niet altijd wat ik wil horen? Een derde van de Nederlanders stelt zich de vraag of hun financieel adviseur wel primair in zijn of haar belang werkt. Een vreemde gedachte, want daarover mag geen enkele twijfel zijn. Als financieel planner staan wij altijd naast jou als klant.
Het tweede element is competentie. Ben jij als adviseur degene die mij helpt mijn doelstellingen te bereiken? Ben jij goed genoeg om mij bij de les te houden en ben je echt die vertrouwenspersoon die je zegt te zijn? Mag ik jou overal voor bellen?
Beiden zijn nodig om een vertrouwensband op te bouwen, maar ook om die band van vertrouwen te verstevigen en uit te bouwen tot een rotsvast fundament.
Financieel moeten we steeds meer voor onszelf zorgen
De solidariteit van weleer heeft plaatsgemaakt voor de ‘participatiesamenleving’ (bah, wat een lelijk woord eigenlijk). Iedereen die dat kan, moet verantwoordelijkheid nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving; op de overheid kunnen we steeds minder rekenen. Financiële beslissingen raken daardoor steeds meer verweven met het dagelijks leven, de invoering van het leenstelsel voor de studie van kinderen en de verhoging van de pensioenleeftijd zijn daar slechts twee voorbeelden van. Maar op steeds meer terreinen nemen we allemaal meer (complexe) financiële beslissingen. En voor goede beslissingen is meer nodig dan een goed gevoel. Financiele beslissingen die verder gaan dan de dagelijkse boodschappen of het boeken van een vakantie neem je vanuit een onderbouwd financieel plan.
Verbazing is het woord
Het onderzoek van Vereniging Eigen Huis ging specifiek over de woningmarkt. Daaruit bleek dat slechts 6% van de mensen vertrouwen heeft in zijn of haar hypotheekadviseur of makelaar. Schokkend, maar het verbaast me niet. Mijn cadeaudochter verkocht laatst haar eigen woning. De ervaring met de betreffende makelaar was niet geheel positief, maar je moet wat als consument. Dat was haar reactie.
Wat ik verder verbazingwekkend vind, is wat ik dagelijks om me heen zie en hoor. Waarom lukt het niet om het vertrouwen van onze klanten (terug) te winnen? We hebben allemaal de mond vol van de klant centraal stellen, wat mij betreft weer zo’n containerbegrip, maar wanneer heb je als klant het gevoel dat het écht om jou gaat als je bij een adviseur zit? Wanneer heb jij het gevoel dat je vertrouwen in je financieel adviseur terecht is? Wordt er echt naar je geluisterd of heeft je adviseur na 2 minuten het gesprek volledig overgenomen en verkoopt hij of zij je een hypotheek, een verzekering of een ander financieel product, of geeft hij ongezouten zijn mening zonder eerst naar je te luisteren?
“Vertrouwen is de cruciale schakel tussen mensen. Als deze breekt, breekt alles.”
— Olaf Hoenson
De waarheid over geld gaat niet over financiële producten
Financieel advies begint niet bij financiële producten. En het gaat er ook niet om dat product A beter is dan product B. Wat heb je daar nu aan? Vragen die relevant zijn en je nauwelijks gesteld worden zijn: Wat je nou echt wil bereiken in dit leven? Wat is voor jou belangrijk? En wat zou je willen nalaten als legacy? Hoe ziet jouw leven eruit en kun je jouw gewenste levensstijl ook levenslang handhaven? Hoe mooi is het als je op een dag kunt zeggen dat werken een keuze is? En dat je in een huis woont waar je gelukkig bent en niet krom hoeft te liggen voor de hypotheek?
De waarheid over geld gaat over je pot met geld, waarin je liquide middelen en ander vrij besteedbaar vermogen zit. Geld dat nodig is zodat jij je leven kunt leven, op jouw voorwaarden en met voldoende geld op geplande en ongeplande momenten. En die financiële producten? Ja, die kunnen bijdragen om jouw doelen te bereiken, maar zijn altijd het sluitstuk en niet het begin.
Vertrouwen, dus is het tijd voor een andere aanpak
De veranderingsgezindheid in de financiële dienstverlening gaat voor mij niet snel genoeg. Het is de hoogste tijd om financieel advies anders aan te pakken.
Wat is voor jou belangrijk?
Laten we ons als adviseurs eens meer afvragen wat voor jou echt belangrijk is in het leven en ons verdiepen in wie jij bent, waar je voor staat en wat je echt wil in het leven. En welke waardevolle diensten we kunnen leveren, zodat we echt van betekenis zijn in jouw leven. En dat begint met luisteren om jou te leren kennen.
Financial life planning
Life Planning is een algemene term, iedereen mag zich in principe Life Planner noemen. Maar de methodiek die ik hanteer is die van George Kinder. Dit is al 30 jaar een internationaal beproefde en bewezen methode die leven en geld verbindt en in Nederland nog vrij onbekend.
Deze methode werkt stap voor stap, in de volle breedte van het leven. Heel concreet zijn dit de stappen die we samen volgen:
Stap 1: we gaan samen in gesprek en kijken wat doet er voor jou toe? Wat vind je belangrijk in het leven? En waar krijg je een warm gevoel van? In je werk, je relatie, vrije tijd, gezondheid en zingeving? Alles wat er voor jou toe doet, komt aan bod in dit eerste gesprek.
Stap 2: Daarna ga ik de diepte in en gaan we prioriteren. Van alle genoemde elementen die we hebben besproken, wat vind jij het meest belangrijke, waar wil je aandacht aan besteden, waar wil je in investeren, wat wil je bereiken? We zetten een visie neer voor jouw leven waar je energie van krijgt, een verlangen om dat ook echt te bereiken.
Stap 3: En dan vervolgens de beren van de weg halen en samen actiepunten maken. Wat is er nodig om te zorgen dat je ook daadwerkelijk de dingen gaat doen die jou energie geven. Heel concreet en doelgericht om te zorgen dat jij jouw ideale leven ook daadwerkelijk gaat bereiken.
Stap 4: Tenslotte zorgen we ervoor dat er kennis wordt toegevoegd. Dit zijn niet alleen financiële aspecten. Als jij bijvoorbeeld een nieuwe stap in je professionele carrière wil maken en daarvoor is een opleiding nodig, zoeken we naar een organisatie die daarbij past. En natuurlijk maak ik de financiële cijfers achter jouw leven inzichtelijk en wordt dit uitgewerkt in een financieel plan. Dit is eigenlijk het financiële planningsstuk dat de meeste financieel planners en vermogensplanners doen. Zij kunnen alleen niet de echte verbinding leggen tussen leven en geld. Van cijfers heb ik nog nooit iemand in actie zien komen. Wel van het verlangen naar een (ander) meest ideaal leven.
Positieve communicatie geeft meer vertrouwen
Een ander aspect is de manier waarop we communiceren. Laten we stoppen met communicatie gebaseerd op angst en hebzucht. Laten we communiceren vanuit positieve emoties. Als wordt gezegd dat je nu wat moet doen aan je pensioen, omdat je anders later misschien een pensioengat hebt, dat spreekt toch niet aan? Of als een vermogensbeheerder communiceert dat ze ernaar streeft “de markt” te verslaan. Wat interesseert jou dat? Jij wil toch je doelstellingen bereiken? En die zijn voor iedereen anders. Als dat kan met sparen tegen 0% rente, is dat helemaal ok.
Een van onze belangrijkste kernkwaliteit als adviseur is empatisch luisteren en de juiste vragen stellen op het juiste moment. Mensen willen zich bijvoorbeeld gemakkelijk voelen, zich veilig voelen en vertrouwen hebben in de toekomst. Ze willen graag controle hebben en er zijn mensen die een hoger doel in dit leven nastreven. Allemaal aspecten waaraan we met financiële planning invulling aan kunnen geven, maar dan wel vanuit een positieve grondhouding.
Laten we kennismaken
Ik help je graag je financiën op de beste manier te organiseren, samen te zorgen voor een financiële strategie die zorgt dat je jouw doelstellingen in het leven ook echt bereikt. Een financieel ontspannen leven, ondanks alle veranderingen in je leven die zeker komen. Meer weten? Dan is de eerste stap simpel: maak een afspraak voor een telefonische kennismaking.
Je noemt twee elementen van vertrouwen. Wordt het belang van de klant voorop gezet en vertelt de adviseur de waarheid. Ik mis een derde die in de praktijk heel belangrijk is gebleken. Is de adviseur, in dit geval een notaris uit de omgeving van Budel, wel kundig. Wij kregen een onjuist advies over oprenting wat rekenkundig aantoonbaar een nadeel van 7200 euro opleverde. Als de notaris kundig was geweest dan had hij de juiste vragen gesteld en had hij een rentepercentage van 0% voorgesteld. Helaas koos hij voor de standaard route die waarschijnlijk voor 85% van de mensen het beste is. Toen ik hem hierop wees bleek uit zijn reactie dat er sprake was van onkunde en arrogantie.
Vertrouwen vraagt ook materiedeskundigheid van de adviseur.
Dat het ook anders kan heb ik bij een andere notaris meegemaakt bij het opstellen van een testament. Een goed inhoudelijk gesprek waarbij de notaris de juiste vragen stelde en heel belangrijk, ook goed luisterde.
Beste Bart,
Heel erg bedankt voor je reactie. Deskundigheid heb ik inderdaad niet benoemd, want dat is iets dat je mag verwachten van een professional. Dat onkunde het vertrouwen schaadt, dat ben ik helemaal met je eens. Iemand die aantoonbaar verkeerd advies heeft gegeven met geldelijk nadeel is daarvoor aansprakelijk. Elk advies begint bij de juiste vragen stellen en vooral goed luisteren.