De letters ETF staan voor ‘Exchange Traded Funds’. Andere woorden voor een ETF zijn een tracker, een indextracker of exchanges traded fund. Een ETF volgt de stand van een index zo goed mogelijk. Dit is bijvoorbeeld de AEX of een index van een andere beurs zoals de DAX in Duitsland of de Nasdaq in Amerika. Er zijn ook ETF’s die een wereldwijde aandelenindex volgen. Daarnaast zijn er indextrackers in bepaalde thema’s zoals duurzaamheid of voor bepaalde bedrijfssectoren zoals farmacie of technologie.

Met de aankoop van een ETF spreid je jouw geld, omdat je in één keer in tientallen tot wel honderden of soms duizenden bedrijven investeert zonder dat je al die aandelen of obligaties los hoeft aan te kopen. ETF’s hebben de afgelopen jaren veel aan populariteit gewonnen door lage kosten, het gemak en de goede rendementen die behaalt kunnen worden met deze vorm van beleggen.

Maar wat houdt een Exchange Traded Fund eigenlijk in en wat is index beleggen? Welke voordelen biedt een ETF en wat zijn de risico’s die je loopt als belegger? In dit artikel lees je alles wat je moet weten over ETF’s.

Exchange Traded Fund

Een Exchange Traded Fund (ETF) is doorlopend verhandelbaar op de beurs. Daar ontleent de ETF ook zijn naam aan.

Het woord “Fund” verwijst naar de brede spreiding net zoals bij een beleggingsfonds. Spreiding verkleint je risico. Beleggingsfondsen waar een fondsmanager aan het roer staat, proberen de markt te verslaan en dus een beter resultaat te behalen dan de index waaraan het fonds zich spiegelt.

Een ETF daarentegen volgt de markt en realiseert (ongeveer) hetzelfde rendement of beleggingsresultaat als de beursindex die door de ETF wordt gevolgd. De kans dat een investering in een indextracker beter rendeert dan een actieve manier van beleggen zoals de fondsmanager met zijn team voor een beleggingsfonds doet, is groot. De meeste actief beheerde beleggingsfondsen presteren namelijk slechter dan de index waaraan zij zich spiegelen.

ETF’s, fysiek of synthetisch?

Voordat je een ETF koopt, is het belangrijk dat je de verschillende varianten ETF’s kent. Er zijn drie types: de fysieke ETF’s, de synthetische ETF’s en ETF met een beetje van beiden. Het verschil tussen deze ETF’s zit in de mate waarin ze de betreffende index volgen.

Dat betekent dat elk fonds de aandelen (of obligaties) uit de index koopt, precies in de verhouding van die index.

Fysieke ETF

Een fysieke tracker of ETF koopt precies alle aandelen (of obligaties) uit de index aan en imiteert op die manier de index. Alles wordt 1 op 1 overgenomen waardoor je bijvoorbeeld de AEX precies volgt, zelfs in dezelfde weging. Als er sprake is van een zeer lastig te kopiëren index, dan kan uit efficiëntie overwegingen een (belangrijk) deel van de index worden gekocht. De uitgever van de ETF heeft dus ook echt alle aandelen in bezit.

Synthetische ETF

Er zijn ook zogenaamde synthetische varianten. Deze ETF’s zijn meer risicovol, want de aandelen (of obligaties) uit de index worden niet fysiek in de portefeuille opgenomen. Je gaat in zee met een tegenpartij. Die tegenpartij belooft jou als het ware om goede prestaties te leveren. De tegenpartij heeft, direct of indirect, uiteindelijk wel de betreffende aandelen in portefeuille. Een ETF-uitgever heeft, als onderpand, een mandje met andere aandelen dan die van de index in portefeuille.

Een synthetische ETF volgt de index met behulp van derivaten. In feite is er sprake van een dienstverlening van de swap-tegenpartij aan de ETF-beheerder. De ETF-beheerder krijgt een volledige een op een blootstelling aan de index, zonder tracking error, maar daarvoor worden uiteraard wel kosten betaald. Per saldo zou de synthetische constructie goedkoper moeten uitkomen. Hoewel er dus een strenge selectie van deze tegenpartij plaatsvindt, is het risico groter bij synthetische ETF’s dan bij fysieke ETF’s.

Welke vorm is beter?

Daarop is niet zo gemakkelijk antwoord te geven. Een fysieke ETF is een heel ander soort product dan een synthetische ETF. In sommige situaties kun je beter kiezen voor een fysieke ETF, terwijl je in andere situaties beter in een synthetische ETF investeert. En soms heb je alleen de mogelijkheid om in een synthethische ETF te investeren, omdat er te weinig effecten worden verhandeld van bedrijven die in de index zijn opgenomen. Dit betekent dat de ene ETF niet bij voorbaat beter is dan de andere ETF.

Wat zijn de voordelen van handelen in ETF’s?

Het eerste voordeel zit in de kosten voor een ETF. Die zijn lager dan wanneer je alle aandelen los zou aanschaffen. Handelen op de beurs brengt namelijk transactiekosten met zich mee. Daarnaast zijn er voor dit passieve product geen fondsmanagers nodig die beleggingen managen. Ook dat scheelt in de kosten.

Een tweede voordeel is de spreiding van je belegging. Dit geldt als je een ETF koopt met veel onderliggende effecten. Er zijn ook kleine trackers die bijvoorbeeld een sector volgen. Die zijn natuurlijk minder gespreid, want je beperkt je tot een bepaalde sector, zoals technologie.

ETF’s genereren goede rendementen, mede door de passieve manier van handelen. Hierboven beschreven we al dat de meeste actief beheerde beleggingsfondsen minder presteren dan de index die ze volgen. Als je gaat voor een goed rendement over een lange periode, waarbij je jouw doelstellingen realiseert, dan is het nergens voor nodig om telkens op zoek te zijn naar beleggingen die het beter doen dan de markt.

Als laatste voordeel kan nog worden gemeld dat de ETF flexibel is. Je kan de hele dag in- en uitstappen, omdat de ETF’s de hele dag, tijdens de openingstijden van de beurs, verhandeld worden.

Wat zijn de risico’s van ETF’s?

Naast voordelen brengt beleggen in ETF’s ook risico’s met zich mee. Dat is zo bij elke belegging. Een daarvan is het marktrisico. Je belegging kan meer waard worden, maar de ETF kan ook in waarde dalen. Voor wat betreft risico zijn de ETF’s die gebaseerd zijn op een fysieke kopie van de index minder risicovol dan de synthetische variant: de aandelen of obligaties worden namelijk daadwerkelijk aangekocht.

Toch is er een risico bij fysieke ETF’s waar je rekening mee moet houden. Beheerders kunnen namelijk effecten uitlenen. We noemen dit securities lending. Securities lending houdt in dat vanuit het Exchange Traded Fund enkele van de effecten die aangehouden worden voor jouw belegging weer worden ‘uitgeleend’ om meer geld te generen. Voor dit uitlenen wordt een vergoeding ontvangen door het fonds, en dat komt uiteindelijk jou ten goede aan jouw rendement.

Door het uitlenen ontstaat een tegenpartijrisico, omdat de betreffende aandelen worden uitgeleend aan een tegenpartij en het is, in theorie, mogelijk dat de die partij zijn afspraken niet kan nakomen of zelfs failliet gaat.

Zijn ETF’s geschikt voor onervaren beleggers?

Doorgaans worden ETF’s gezien als een financieel product wat uitermate geschikt is voor beginnende beleggers. Je hoeft je beleggingen niet op de voet te volgen. Basiskennis over beleggen is voldoende, want je moet wel weten waarin je belegt. Het is belangrijk om te snappen hoe het werkt. Anders loop je het risico verkeerde keuzes te maken, omdat op enig moment je emotie een rol gaat spelen. Maar je beleggingen zijn automatisch goed gespreid waardoor je portefeuille meebeweegt met de markt.

Ooit zei Warren Buffet dat beginnende beleggers zich beter kunnen richten op indextrackers dan op individuele ondernemingen, omdat een index verslaan zonder ervaring onbegonnen werk is.