Wat is financiële planning?
In één zin: een foto van nu en een film van je eigen financiële toekomst.
Financiële planning is een krachtige methodiek om vanuit inzicht en vertrouwen keuzes te maken die bij je passen. Ik zie dagelijks mensen die blijven waar ze zijn en maar doorgaan op de automatische piloot. Het inzicht ontbreekt wat ze met geld kunnen doen in hun leven. Ze maken zich regelmatig zorgen en ervaren angst ooit geld te kort te komen. Geld brengt onzekerheid met zich mee, zeker als er veranderingen met financiële impact op de loer liggen. Denk bijvoorbeeld aan een echtscheiding, overlijden van een dierbare, het ontvangen van een erfenis, de aankoop van een woning of een bedrijfsovername. Allemaal gebeurtenissen die zorgen voor onrust en geldzorgen.
Financiële planning kan het verschil maken tussen het gevoel van alles bij elkaar schrapen en doelen bereiken die voor jou het belangrijkst zijn. De grootste zekerheid die je jezelf kunt geven, is de onzekerheid in het leven te omarmen. En ga vervolgens zelf aan het stuur zitten waarbij je leeft naar je belangrijkste prioriteiten.
Ik zie veel mensen die vanuit onwetendheid niet beginnen met financiële planning. Ze hebben geen beeld wat het voor ze doet. Een onderzoek uit 2015 toont aan dat slechts 10% van de Nederlanders de kracht van financiële planning heeft ervaren en samenwerkt met een financieel planner. Ik heb weinig reden aan te nemen dat hieraan iets veranderd is. Maar er staat te veel op het spel om te speculeren of je kop in het zand te steken als het gaat om de prioriteiten in jouw leven.
Dit is het goede nieuws als je niet weet waar je moet beginnen. De basisprincipes van financiële planning zijn gemakkelijk te begrijpen. En werken met een financiële planner geeft je een koers en zet je in de juiste richting. Laat het me uitleggen.
Wat is financiële planning? Hier gaat het over
Financiële planning is overgewaaid uit de Verenigde Staten en krijgt in Nederland steeds meer voet aan de grond. Het ontbreken van een financieel plan leidt tot het kopen van financiële producten die vaak niet nodig zijn. Het leidt daarnaast tot dobberen op een grote oceaan van mogelijkheden en het meewaaien met de wind in een richting die je niet hebt voorzien. Je bent gevoelig voor mooie kansen die achteraf vaak minder mooi zijn dan voorgespiegeld. Als er al advies wordt ingewonnen is dat meestal ad hoc en gaat het over één specifiek product.
Als je een huis koopt, wil je wellicht een hypotheek afsluiten. De hypotheekadviseur rekent uit of je op basis van je inkomen de woning kunt financieren. Gefeliciteerd, dat gaat lukken. Maar stelt hij ook de vraag of de bijbehorende financiële lasten passen in het plaatje zoals jij je leven wil leiden? Mijn stelregel is dat je maximaal eenderde van je maandinkomen aan je hypotheek besteedt. Dan houdt je ook geld over voor andere dingen in je leven die belangrijk zijn. Daarnaast ontbreekt bij veel mensen een helikopterview op hun financiële situatie. Hierdoor nemen ze te veel of juist te weinig risico om hun doelen en dromen te verwezenlijken.
Financiële planning gaat over drie belangrijke dingen: uitzoeken waar je op dit moment financieel staat, je persoonlijke financiële doelen benoemen en een plan opstellen om die doelen te bereiken. Zo gemakkelijk is het! Uiteraard is het wel zaak om regelmatig te kijken hoe je zeilen staan en of je nog op koers ligt.
Financiele planning of financiële verwachting?
Financiële planning is misschien niet helemaal het juiste woord voor onze dienstverlening. Misschien moeten we meer spreken over financiële ‘verwachting’ in plaats van financiële ‘planning’. Het woord planning suggereert wellicht te veel dat de uitkomsten als een vaststaand en zeker gegeven kunnen worden gezien. En als we iets kunnen leren van de coronacrisis is dat het leven beperkt maakbaar is en niet goed te plannen valt.
Door te accepteren dat de uitkomsten van een financiële planning altijd zullen afwijken van de daadwerkelijk ontwikkeling van inkomen en vermogen, kunnen we ons een hoop tijd besparen en ons richten op een veel belangrijker onderdeel van het plan. Namelijk het gesprek met je over de scenario’s en doelstellingen achter de cijfers. Doordat financiële planning een continuproces is, neemt het realiteitsgehalte bij iedere periodieke update toe.
De overeenkomst tussen voetballen en financiële planning
Ik heb 25 jaar gevoetbald en bracht elke week uren met mijn teamgenoten en onze trainer door om ervoor te zorgen dat we de tactiek en ons spelplan voor het weekend als onze broekzak kenden. We begrepen dat we bij een goede uitvoering van het plan een goede kans hadden om met een overwinning en 3 punten van het veld te stappen. Daarna heb ik ook als scheidsrechter gedurende 13 jaar deze gedrevenheid bij de verschillende teams gemerkt.
En hier is de overeenkomst tussen financiële planning en voetballen. Financiële planning helpt je bij het ontwikkelen van een ‘game plan’ voor je financiën, zodat je met geld kunt winnen. En daarmee bedoel ik dat je altijd genoeg geld hebt voor je gewenste levensstijl. In elke levensfase heb je andere prioriteiten en een andere samenstelling van inkomen, uitgaven en vermogen. Aan de hand van verschillende scenario’s krijg je inzicht in de financiële gevolgen van de keuzes die je kunt maken. En een financiële planner is er voor je als coach of regisseur om je bij elke stap te begeleiden. Je bepaalt samen niet alleen je koers als je vertrekt, maar je moet ook regelmatig bijsturen om in de juiste haven aan te komen. Door jaarlijks onderhoud aan je financiële planning bereik je rust, onafhankelijkheid en zekerheid.
8 redenen waarom mensen enthousiast worden van financiële planning
Hieronder geef ik je 8 redenen wat mijn klanten ervaren als resultaat van financiële planning.
1. Om complexiteit te verminderen
Pensioenoverzichten, jaarcijfers, aangiftes inkomstenbelasting, hypotheken, kapitaalverzekeringen, pensioen eigen beheer of oudedagsvoorziening, schuldverhoudingen in de bv, beleggingsrekeningen. “Ik zie door de bomen het bos niet meer.”
2. Om actie te ondernemen
“Ik wil al heel lang die nieuwe woning kopen. Maar ik weet niet of ik er goed aan doe en of het allemaal betaalbaar blijft in de toekomst.”
“Ik wil stoppen met mijn onderneming. Maar ik weet niet of dat ook vanuit financieel oogpunt kan en haalbaar is. Want ik wil daarna wel leven zoals ik dat nu ook doe.”
“Mijn partner en ik hebben besloten uit elkaar te gaan. We zijn in gesprek met een mediator, maar die kan ons geen inzicht geven in hoe ons echtscheidingsconvenant financieel uitwerkt.”
“Mijn partner is ernstig ziek en heeft niet lang meer te leven. Hebben wij alles wel goed geregeld?”
3. Om tijd te besparen
Baan. Kinderen. Sport. Vrienden. Vakantie. Studie. “Ik heb er geen tijd voor.”
4. Om een ander gelukkig te maken
“Ik heb het zelf wel in de smiezen, denk ik. Maar mijn vrouw wil graag dat er eens een keer goed naar gekeken wordt.”
5. Om gerustgesteld te worden
“Ik wil mijn bedrijf verkopen, maar ik twijfel of dit het goede moment is.”
6. Om aangemoedigd te worden
“Ik heb nu behoorlijk wat vermogen en ik denk er aan om te schenken aan mijn kinderen.”
7. Om iemand de schuld te geven
“Mijn adviseur geeft aan dat het makkelijk uit kan als ik een Volvo XC90 koop.”
8. Gevoel van veiligheid
“Hèhè, dit hadden we veel eerder moeten doen. Ik weet nu precies waar ik aan toe ben.”
Het doel van financiële planning
De doelstelling van financiële planning is om in elke fase van je leven, op geplande en ongeplande momenten, voldoende geld te hebben voor jouw levensstijl. En dan niet om op een houtje te bijten, maar voldoende geld voor je ideale leven. Leven zoals jij dat wil. Of je daarbij grote of minder grote wensen hebt is aan jou. Het is jouw leven. De een wil zo vroeg mogelijk met pensioen of wonen en werken in de zon. Andere klanten willen gewoon hun leven terug en uit de ratrace van ondernemerschap stappen.
Financiële planning gaat niet over losse producten die nú nodig zijn, zoals een hypotheek, verzekeringen of een pensioenrekening, maar over wat past bij elke fase van je leven. Jouw leven vormt het hart van je financieel plan, zodat je juiste keuzes maakt waar het financiële vraagstukken betreft. Inzicht in de consequenties van financiële beslissingen zijn op de lange termijn cruciaal. Bij financiële planning gaat het erom over voldoende inkomen en vermogen te beschikken om financiële wensen en doelstellingen op korte en langere termijn te realiseren en eventuele risico’s op te vangen. Denk aan onverwachte levensgebeurtenissen zoals arbeidsongeschiktheid, echtscheiding of vroegtijdig overlijden. Maar wat als je op weg bent om de oudste inwoner van Nederland te worden? De belangrijkste doelstelling van mensen is blijvend voorzien in een bepaalde levensstijl met bijbehorend uitgavenpatroon, nu en in de toekomst. Ook als je 100 jaar oud wordt.
Door het inzicht dat je krijgt met financiële planning kun je je financiële toekomst en je leven zo inrichten dat je nu en later kunt doen wat je belangrijk vindt. Zowel privé als zakelijk. Het doorlopende planningsproces biedt ondersteuning en uitkomst bij grote (financiële) beslissingen in je leven door inzicht in de haalbaarheid van je wensen.
De verschillende pijlers
Financiële planning geeft inzicht in het volledige spectrum waar leven en geld bij elkaar komen. De pijlers van een goede financiële planning zijn onder andere
- Verzekeringen en pensioenen;
- Sparen en beleggen;
- Belastingen en de planning daaromheen;
- Sociale zekerheid;
- Financieringen;
- Huwelijksvermogensrecht;
- Erfrecht en de fiscaliteit daar omheen.
Onderwerpen die daaraan nog kunnen worden toegevoegd zijn bijvoorbeeld inzicht in risico en rendement van je beleggingen, kennis van vennootschapsstructuren, financiële rekenkunde en behavioral finance (gedragseconomie).
Financiële planning is maatwerk
Ik zie regelmatig financiële plannen voorbijkomen van tientallen pagina’s. Een berg papier uit een financieel planningsprogramma, weinig toegesneden op de vragen en uitdagingen die spelen. Een financieel plan is wat mij betreft een op maat opgestelde rapportage en bestaat uit twee delen. Het eerste deel is het Persoonlijk Financieel Overzicht en geeft inzicht waar je nu staat. Vergelijk dit overzicht met een financiële foto. Dit Persoonlijk Financieel Overzicht is bedoeld om inzicht in en overzicht van je huidige financiële situatie te geven. Vanuit dit kader zal vervolgens het financieel plan worden opgesteld met adviezen en aanbevelingen om de huidige situatie te optimaliseren en (belangrijke) doelstellingen te realiseren.
Een persoonlijke rapportage met concrete antwoorden
Daarnaast geeft een financieel planner in een persoonlijke rapportage antwoord op de vragen die je hebt en geeft inzicht in de haalbaarheid van je wensen en doelstellingen. Zoals Miranda, die mij de vraag stelde: als ik mijn onderneming verkoop, kan ik dan levenslang leven zoals ik dat wil? Wat is de overnamesom die ik dan nodig heb? Maar je financieel planner geeft ook (ongevraagde) adviezen om je persoonlijke financiële situatie te optimaliseren. Zo kom ik veel relaties tegen die een verouderd testament hebben dat bij overlijden niet het beoogde gevolg heeft. Grote bedragen op spaarrekeningen zijn beslist geen uitzondering. Begrijp me niet verkeerd, want geld parkeren op een spaarrekening is prima als je dit geld binnen een paar jaar nodig hebt. Maar als je lange termijn doelstellingen wilt realiseren, ligt beleggen met een goede onderliggende strategie meer voor de hand.
Je krijgt dus een compleet én begrijpelijk planningsrapport waarin de financieringsvraagstukken gedurende je levensloop worden beantwoord. Bijvoorbeeld of je eerder kunt stoppen met werken, of kun je de droom van een (tweede) woning realiseren. En kun je beter beleggen in de bv of in privé en of het is slim om al dan niet je hypotheek af te lossen zijn vraagstukken die regelmatig voorbijkomen.
Persoonlijk Financieel Overzicht
Een Persoonlijk Financieel Overzicht is dus het eerste deel van je planning en bevat de volgende onderwerpen voor zover relevant. Persoonlijke gegevens en erfrechtelijke positie. Een overzicht van je adviseurs, zodat je financieel planner desgewenst kan optreden als je regisseur. Tevens bevat het overzicht een specificatie van inkomsten en uitgaven en een indicatie van je netto vermogenspositie. Uiteraard mag een overzicht van bezittingen en schulden niet ontbreken. Ook de onderneming wordt als belangrijke bezitting in ogenschouw genomen. En het Persoonlijk Financieel Overzicht geeft inzage in de verdeling van verschillende bezittingen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in bijvoorbeeld liquiditeiten, vastgoed, aandelen, obligaties, grondstoffen of alternatieve beleggingen. En uiteraard heel belangrijk is een samenvattend overzicht van de wensen, doelen en financiële vraagstukken.
Financiële planning sluit aan bij verschillende levensfases
Mensen doorlopen gedurende hun leven verschillende fases, ook financieel. Ik kan meer dan 50 mogelijke levensgebeurtenissen aanwijzen waar je mee te maken krijgt tussen je geboorte en je overlijden. Bijvoorbeeld op het gebied van werk, financieel, familie en relaties. In je jeugd heb je bijvoorbeeld gestudeerd. Daarna volgt in de regel een betaalde baan of ben je ondernemer geworden. Dit is de inkomensfase. In deze periode ontstaat er vaak vermogen, waarmee de fase van vermogensopbouw aanbreekt. En aan het einde van het (werkzame) leven volgt de afbouwfase, waarbij het vermogen wordt benut om je levensstijl het liefst zo lang mogelijk op peil te houden. En wellicht heb je meer dan voldoende en kun je schenken aan de volgende generatie.
Financiële planning omvat dus planning van inkomen, vermogen en de overdracht van dat vermogen aan (toekomstige) nabestaanden in de verschillende stadia van je leven. Dit laatste wordt ook wel estate planning genoemd. De financieel planner houdt rekening met juridische, fiscale en bancaire aspecten en de daarmee samenhangende risico’s.
Maak van financiële planning geen momentopname
Eenmalig een financieel plan laten opstellen geeft je waardevolle inzichten. Alleen is een financieel plan snel verouderd. Financiële planning is een continu proces van samenwerking waarbij wensen en doelstellingen, inkomen en vermogen, de wet- en regelgeving en macro-economische vooruitzichten doorlopend op elkaar worden afgestemd worden. Financiële planning is een proces dat leidt het voorbereiden, opstellen en uitvoeren van een optimaal geïntegreerd structureel integraal plan. Hierbij zijn je financiële doelstellingen, alsmede je (verborgen) wensen, dromen, verlangens en mogelijke zorgen leidend.
Een financieel planner brengt een goede balans tussen vermogen, risico’s en tijd. Wil financiële planning echt slagen, maak er dan geen momentopname van en houd voortdurend een vinger aan de pols.
Het gaat om het bereiken van korte- en langetermijndoelen, die doorkruist kunnen worden door onverwachte wendingen in je leven. Geld is een middel om doelen te bereiken. Maar geld brengt ook emotie met zich mee door de verbondenheid met vele gebeurtenissen in het leven. In veel gezinnen komen mensen er te laat achter dat ze hun doelen niet halen, omdat er geen overzicht is en ze geen idee hebben waar hun geld blijft. Laat staan dat ze een uitgestippelde strategie hebben om doelstellingen te bereiken.
Heb jij het gevoel dat jouw financiële planning ook bestand is tegen een stootje op het moment dat je een tegenslag ervaart? Laat het hieronder weten in de comments en wat je er aan hebt gedaan. Mooi voor anderen om ook van jou te leren.
Ervaren wat we voor je kunnen doen?
Ik weet zeker dat jij het anders gaat doen. Wil jij meer financiële rust in je leven? De eerste stap is simpel. Laten we kennismaken. Maak een afspraak om elkaar telefonisch te spreken en eventueel een vrijblijvende afspraak te plannen.
Je hebt dit artikel helemaal gelezen. Ik denk dat je dan ook mijn blog ‘Financieel adviseur en financieel planner, wat is het verschil’ interessant vindt.
